Περί συνειδήσεως.

Ετυμολογία.<αρχ.συνείδησις΄εκ του ρήματος σύνοιδα (συν+οίδα), (απαρέμφ. συν-ειδ-έναι) "γνωρίζω καλά".
 Η σύμφυτος εσωτερική γνώσις. Η έμφυτος ικανότης του ανθρώπου να ενεργεί σύμφωνα με τους ηθικούς κανόνες, να διακρίνει το καλό από το κακό, το ανήθικο από το ηθικό, να έχει επίγνωση των συνεπειών των λόγων του, των πράξεων και των έργων του.

 "Συνείδησις είναι η είδησις, η γνώσις του θεϊκού-ηθικού νόμου, ην έχει η ψυχή διακρίνουσα τας πράξεις εις αγαθάς και κακάς και αδεκάστως κρίνουσα το ποιόν αυτών και κατακρίνουσα μεν τας κακάς, εγκρίνουσα δε τας αγαθάς.

Την συνείδησν η ψυχή έχει έμφυτον΄ έχει δηλονότι η ψυχή έμφυτον δύναμιν του ειδέναι τι δίκαιον, τι άδικον΄ τι αγαθόν, τι κακόν΄ τι αληθές, τι ψευδές...

Την έμφυτον ταύτην δύναμιν έλαβε παρά Θεού προς γνώσιν του θείου θελήματος και συνταύτισιν του θελήματος αυτής προς το θείον θέλημα.
Ο σκοπός του θείου τούτου δωρήματος αναδεικνύει αυτό νόμον ηθικόν απαράβατον και αιώνιον απαιτούντα τελείαν ευπείθειαν και υποταγήν. Εν τη τελεία υποταγή εις τον ηθικόν νόμον του ανθρώπου ευρίσκεται η ηθική ελευθερία του ανθρώπου, η πρόοδος και η τελείωσις αυτού. 

Η αγία Γραφή διδάσκει ότι ο Θεός ενέγραψεν εν τη καρδία του ανθρώπου τον νόμον τον ηθικόν, όπως γινώσκη το θέλημα του Θεού το αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον και ποιή αυτό.
Η συνείδησις ως εκ του χαρακτήρος αυτής δύναται να θεωρηθή ως στάθμη ηθική και ως κανών ή γνώμων προς ον να δοκιμάζωμεν το ποιόν των πράξεών  μας.
Ο Μάξιμος ο ομολογητής λέγει ότι η συνείδησις είναι λόγος Θεού, και έστιν αλάνθαστος κριτής.

Το συνειδός, λέγει ο Χρυσόστομος, πολλής πληροί της ευφροσύνης, και τοσαύτην ένδον τίθησι την ηδονήν, όσην ουδείς δυνήσεται παραστήσαι λόγος. 

Τι γαρ σοι δοκεί των εν τω παρόντι βίω είναι ηδύ; τράπεζα πολυτελής; σώματος υγεία και ηδονή; δόξα και πλούτος; ουδέν ήδιον συνειδότος αγαθού.
Η πεφωτισμένη διάνοια, η υπό της προσοχής πάντοτε συνοδευομένη φωτίζει το συνειδός και διαφυλάττει αυτό ατάραχον .
Ο το πεφωτισμένον έχων συνειδός είναι μακάριος διότι η χάρις του παναγίου Πνεύματος εσκήνωσεν εν αυτώ".
Απόσπασμα από το  συγγραφικό έργο "ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ" του Αγίου Νεκταρίου.

"παραπτώματα τίς συνήσει"; ΙΗ' ψαλμός Δαυϊδ.
"..την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία  ενώπιόν μου έστι διαπαντός". Ν΄(50) ψαλμός Δαυϊδ.
"..και μη εισέλθης εις κρίσιν μετά του δούλου Σου, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ότι ου δικαιωθήσεται ενώπιον Σου πας ζων". ΡΜΒ΄ (142)  ψαλμός Δαυϊδ.
"O Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ". Λουκά ΙΗ΄, 13.
Μαρίνα Μαθιουδάκη-Ζηδιανάκη.

"Αγαθόν το σιωπάν υπέρ το λαλείν". "Η σιγή ταις γυναιξί κόσμημά εστιν".

"Λέγω δε υμίν ότι παν ρήμα αργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι, αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως΄ εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση". Ματθ. ΙΒ΄, 36.
"H γλώσσα μικρόν μέλος εστί και μεγαλαυχεί.
Ιδού ολίγον πυρ ηλίκην ύλην ανάπτει!
Πάσα φύσις θηρίων τε και πετεινών ερπετών τε και εναλίων δαμάζεται και δεδάμασται τη φύσει τη ανθρωπίνη, την δε γλώσσαν ουδείς δύναται ανθρώπων δαμάσαι΄"  Αγίου Ιακώβου , κεφ. Γ΄.
"Ο μαθών σιγάν, ούτος και λαλείν έμαθε".
"Η σιγή είναι μήτηρ της προσοχής, κρίκος της πύλης του ουρανού, κλείς του παραδείσου". (Ιωάν. της Κλίμακος).
Ω αγία σιγή!
"Εκ της πολυλογίας ουκ εφεύξεται η αμαρτία".
"Ο φυλάσσων το εαυτού στόμα διατηρεί έξω θλίψεως την εαυτού ψυχήν".
"Ο σιγηρός και νοήμων τιμής αξιωθήσεται".
" Έστιν λαλών και ουκ έστιν ωραίος και έστι τις σιγών και ευρισκόμενος σοφός". (Σειράχ).
"Φθέγγου μεν εάν τι κρείσσον σιωπής έχεις, αγάπα δε ησυχίαν, ένθα κρείσσον λόγου το σιωπάν".
"Το σιωπάν ου μόνον άδιψον, αλλά και άλυπον, και ανώδυνον΄ σιωπήσας μεν ουδείς μετενόησε, λαλήσαντες δε παμπληθείς".
"Το κρατείν γλώσσης και γέροντι και νέω τιμήν φέρειν".
"Το αγαθόν πνεύμα εκφεύγει την φλυαρίαν και την πολυλογίαν".
"Ου συγχωρεθήσεται η  κατά του αγίου Πνεύματος βλασφημία".
"εκ του περισσεύματος της καρδίας το στόμα λαλεί".
"Ο αγαθός άνθρωπος εκ του αγαθού θησαυρού εκβάλλει αγαθά, και ο πονηρός άνθρωπος εκ του πονηρού θησαυρού εκβάλλει πονηρά".Ματθ. ΙΒ΄,35.
Εκ των λόγων του στόματός σου κρινώ σε άνθρωπε.