Πολιτισμός θεωρείται το σύνολο των πνευματικών, υλικών και τεχνικών επιτευγμάτων, τα έργα τέχνης και λόγου, δράσεων, πράξεων και εκδηλώσεων ενός κοινωνικού συνόλου, μιας ομάδας ανθρώπων, ενός τόπου, μιας χώρας, ενός λαού.
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε πολιτισμού θεωρούνται : η γλώσσα, η αγωγή και η παιδεία, τα ήθη, τα έθιμα και η θρησκεία, η ιερή παρακαταθήκη, τα ιερά κειμήλια και τα ιστορικά μνημεία, οι ηθικές αξίες και αρχές, η ηθική καλλιέργεια και η μόρφωση, η ηθική και η πνευματική ανάπτυξη, η επιστήμη και η τεχνολογία, η τέχνη και η τεχνική, η κοινή παράδοση και ιστορία, ο κοινωνικός βίος, η ευπρέπεια και η κοσμιότητα, ο τρόπος ζωής, το δίκαιο και οι θεσμοί, η πολιτική οργάνωση και η κοινωνική διάρθρωση, η μεταξύ των ανθρώπων συμπεριφορά και γενικά ο πνευματικός και ηθικός βίος.
Την αρχή και την έννοια του πολιτισμού θα μπορούσαμε να τη βρούμε στην ευγένεια, στο μεγαλείο και στην αρετή της ψυχής, στην ανθρωπιά και στην ημερότητα των ηθών, στην έμπρακτη αγάπη και στον αλληλοσεβασμό, στη φιλανθρωπία και στη φιλαλληλία, στην ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων, στην έμπρακτη βοήθεια που δίνει κάποιος στους πάσχοντας και κακώς έχοντας, σ΄αυτούς που έχουν ανάγκη βοήθειας, που βρίσκονται σε δυσκολία και κινδυνεύουν και όχι στην αμέλεια και αδιαφορία, στη σκληροκαρδία, στη βαρβαρότητα και αγριότητα, στη βία και στην αιματοχυσία, στην απανθρωπιά και κτηνωδία, στη κακοποίηση και θηριωδία.
Η έννοια του πολιτισμού και χριστιανισμού περιέχεται στην παραβολή και διδασκαλία του Ιησού Χριστού:
"Κάποιος άνθρωπος κατέβαινε από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ και περιέπεσε σε ληστές. Αυτοί τον χτύπησαν, τον έγδυσαν, τον πλήγωσαν κι έφυγαν παρατώντας τον μισοπεθαμένο.
Κατά σύμπτωση δε κάποιος ιερέας κατέβαινε στο δρόμο εκείνο και παρόλο που τον είδε, απομακρύνθηκε απ΄ αυτόν, χωρίς να του δώσει βοήθεια. Το ίδιο έκανε και κάποιος Λευίτης.
Ένας Σαμαρείτης όμως, που περνούσε από κείνο το δρόμο, ήρθε προς το μέρος του, τον είδε και τον λυπήθηκε, τον συμπόνεσε, τον σπλαχνίστηκε. Πήγε κοντά του κι έδεσε μ΄επιδέσμους τα τραύματά του, αφού τα έπλυνε και τ΄ άλειψε με λάδι και κρασί. Και αφού τον ανέβασε στο ζώο του, τον μετέφερε στο πανδοχείο και φρόντισε γι αυτόν. Την άλλη μέρα βγήκε από το μέρος που είχε διανυκτερεύσει και αφού έβγαλε δύο δηνάρια τα έδωσε στον πανδοχέα και του είπε: επιμελήθητι αυτού΄ φρόντισέ τον για να γίνει καλά, και ό,τι δαπανήσεις παραπάνω, εγώ, όταν επανέλθω θα σου το αποδώσω." Ευαγγέλιο Λουκά, Ι΄,25-38.
Το νόημα, το δίδαγμα και το μήνυμα της παραβολής είναι σαφές:
"Ο ποιήσας και διδάξας ούτος μέγας κληθήσεται."
Οι ωραιότερες ιδέες και οι άριστες διδασκαλίες μένουν απλά λόγια, χωρίς προσωπικό παράδειγμα, χωρίς καλές πράξεις, χωρίς καλά και θεάρεστα έργα.
Τι μέγα φρονείς ; ότι διδάσκεις δια λόγων; εύκολο είναι τούτο΄ δίδαξέ με δια του βίου σου, δίδαξέ με δια των έργων σου, δίδαξέ με δια των έργων σου και των λόγων σου.
Εύκολη η θεωρία και η διδαχή, δύσκολη η πρακτική εφαρμογή.
Ο Ιουδαίος νομοδιδάσκαλος, που συνδιαλέγεται με τον Ιησού Χριστό, (Λουκά Ι΄, 25-37), γνώριζε καλά τον θείο και τέλειο νόμο:"Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου και τον πλησίον σου ως τον εαυτόν σου". Δευτερονόμιο ΣΤ΄,5, Λευϊτικό ΙΘ΄,19. Γι΄αυτό και ο Κύριος Ιησούς Χριστός του είπε: "Ορθώς απεκρίθης΄ τούτο ποίει και ζήση."
"Μη νομίσετε, ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας΄ είπεν ο Κύριος Ιησούς Χριστός εις τους Ισραηλίτας' ουκ ήλθον καταλύσαι, είπεν ο αναμενόμενος κατά τους προφήτας Μεσσίας, αλλά πληρώσαι". Ματθ. Ε΄, 17.
Μετά τη διήγηση της παραβολής του καλού Σαμαρείτη και τον υπέροχο διάλογο του Κυρίου με τον Ιουδαίο νομοδιδάσκαλο, ο Κύριος τον ρώτησε:
Ποιός, λοιπόν, από τους τρείς αυτούς σου φαίνεται πλησίον και αδελφός εκείνου που έπεσε στα χέρια των ληστών;
"Ο ποιήσας το έλεος μετ΄αυτού" απάντησε ο Ιουδαίος νομοδιδάσκαλος..
"Πορεύου και συ ποίει ομοίως", του είπε ο Κύριος Ιησούς Χριστός.
Πήγαινε και συ και κάνε με αγάπη το καλό στον κάθε πάσχοντα και ταλαίπωρο άνθρωπο, χωρίς να εξετάζεις αν είναι φίλος ή εχθρός, συγγενής ή ξένος, Έλληνας ή Ιουδαίος...
"Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται".
Ας ελεούμε τους συνανθρώπους μας, για να ελεηθούμε κι εμείς από το Θεό.
Η κοινωνία των ανθρώπων, κάθε φυλής και έθνους, είναι κοινωνία αδελφών.
Κάθε άνθρωπος, οποιουδήποτε γένους, φύλου ή έθνους, οποιασδήποτε φυλής κι αν είναι, οφείλει να συμπεριφέρεται στον κάθε άγνωστο πάσχοντα, δυστυχούντα και κινδυνεύοντα, στον κάθε τραυματισμένο, καταπληγωμένο και μισοπεθαμένο συνάνθρωπό του με παρόμοιο τρόπο όπως και ο καλός Σαμαρείτης.
Έτσι και ο Θεάνθρωπος, ο καλός και αγαθός, ο πανοικτίρμων και ελεήμων, ο πολυεύσπλαχνος, πολυέλεος και φιλάνθρωπος Ιησούς Χριστός, ο Ποιμήν ο καλός, ο Υιός του Θεού και Θεός, κατέβηκε από τον ουρανό, από τον επουράνιο Πατέρα Θεό και ήρθε στον κόσμο για να φωτίσει σκοτισμένους από την άγνοια, την πλάνη και την αμαρτία, για να γιατρέψει ψυχή και σώμα ασθενείς, ανίατους και ημιθανείς και θυσίασε τον εαυτό του πάνω στο σταυρό, για να λυτρώσει και για να σώσει το ανθρώπινο γένος από την αιχμαλωσία, την καταδυνάστευση και τη δουλεία των πονηρών και κακών, την καταπεσμένη και καταπληγωμένη και μισοπεθαμένη από τις αμαρτίες ανθρωπότητα.
"Ο λόγος, που θα πω, είναι αξιόπιστος και άξιος να τον δεχθούν με τη ψυχή τους όλοι: ότι δηλαδή ο Ιησούς Χριστός ήλθε στον κόσμο να σώσει αμαρτωλούς, από τους οποίους πρώτος είμαι εγώ." Απόστολος Παύλος. (Προς Τιμοθεον Α΄, 12-17).
"Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε τον μονογενή και αγαπητό Υιό του, παρέδωκε σε σταυρικό θάνατο, για να μη χαθεί στον αιώνιο θάνατο καθένας που πιστεύει σ΄Αυτόν, αλλά να έχει ζωή αιώνια." Ευαγγέλιο Ιωάννη, Γ΄, 16.
"Ο Θεός αγάπη εστίν."
Μαρίνα.