Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025

Περί αθανασίας της ψυχής.


Η ανθρώπινη ψυχή, ως η διψώσα έλαφος, επιποθεί την αιώνιον ζωή.

Πόσα και πόσα δεν έχουν ειπωθεί και γραφτεί για το ευγενές της ψυχής, για την αθάνατη ψυχή, για το αθάνατο πνεύμα, για την αιώνια ζωή ! 

"Και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον χουν από της γης΄ και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν". (Γένεσις Β΄, 7). 

Και όπως ενεφύσησεν ο Θεός πνοή ζωής εις το πρόσωπον του Αδάμ, έτσι και ο αναστάς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ενεφύσησεν εις τα πρόσωπα των αγίων μαθητών και αποστόλων και τους είπε΄ Λάβετε Πνεύμα Άγιον΄ (Ιωαν. Κ΄, 22). 

Μετά δε την ένδοξον ανάληψίν του εις ουρανούς και αφού εκάθισεν εκ δεξιών του Θεού Πατρός, κατέπεμψεν αυτοίς, εν είδει πυρίνων γλωσσών, τον ένα της Αγίας Τριάδος, τον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον, το Πνεύμα της Αληθείας, το ομότιμον και ομοούσιον τω Πατρί και τω Υιώ, το οδηγούν εις πάσαν την αλήθειαν, το φωτίζον και διδάσκον και αγιάζον τας ψυχάς αυτών. (Πράξεις, κεφ. Β΄).

Και μετέδωσε στις ψυχές τους νέα, θεία και αγία, ουράνια και αιώνια ζωή.

Γήινο και θνητό το σώμα, ουράνια και αθάνατη η ψυχή. 

Η σαρκική γέννηση δίδει φθαρτή και πρόσκαιρη ζωή, 

η πνευματική αναγέννηση δίδει αθάνατη και αιώνια ζωή.

Περί της άυλης πνευματικής φύσης του ανθρώπου, περί της αθανασίας της ψυχής και της αιώνιας ζωής ομιλούν οι σοφοί και οι άγιοι κάθε εποχής.

<<Τι λοιπόν, είναι η ψυχή; είναι δυνατόν με κάποια λόγια να περιγραφεί η φύση της, ώστε να μπορούμε με τον λεκτικό ορισμό ν΄αντιληφθούμε τι είναι;>>  ρώτησε ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης την αδελφή του Αγία Μακρίνα στον υπέροχο διάλογο τους "περί ψυχής και αναστάσεως." 

Και η Αγία Μακρίνα απάντησε: << Η ψυχή είναι κτιστή ουσία, είναι ουσία ζώσα, νοερά, μεταδίδουσα αφ΄εαυτής εις το οργανικόν και αισθητικόν σώμα δύναμιν ζωτικήν και αντιληπτικήν των αισθητών, έως ότου ο δεκτικός τούτων σωματικός οργανισμός συγκρατείται>>.    

Η σωτηρία της ψυχής είναι το παν.

Η Αγία Γραφή  διαπνέεται από το πνεύμα της σωτηρίας της ψυχής και της αιώνιας ζωής. 

"Περί της σωτηρίας των ψυχών εξεζήτησαν και εξηρεύνησαν προφήται οι περί της υμάς χάριτος προφητεύσαντες..." (Α΄Πέτρου, 10).

"Χαίρε, ψυχής της εμής σωτηρία." Χαίρε, της ψυχής μου σωτηρία, ακούμε με χαρμοσύνη, αγαλλίαση και ευφροσύνη εις τους χαιρετισμούς προς την Αειπάρθενο Θεοτόκο Υπεραγία.     

Λέγει ο ενανθρωπήσας Λόγος του Πατρός, ο Υιός του Θεού και Θεός, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο Θεάνθρωπος και φιλάνθρωπος Σωτήρας και Λυτρωτής, ο Αναμάρτητος και  Άγιος, ο Αληθινός και Αθάνατος:"Αμήν αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εις εμέ έχει ζωήν αιώνιον." (Ιωαν. ΣΤ΄, 47)."Εγώ είμι ο ποιμήν ο καλός΄ ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων...(Ιωαν.Ι΄ 11). 

"Δια τούτο ο Πατήρ με αγαπά, ότι εγώ τίθημι την ψυχήν μου, ίνα πάλιν λάβω αυτήν." (Ιωαν. Ι΄, 17).

"Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ΄έχη ζωήν αιώνιον". (Ιωαν. Γ΄, 16). 

"Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον και εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα."(Ιωαν. ΣΤ΄, 54).

"Ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε ψυχάς ανθρώπων απωλέσαι, αλλά σώσαι." (Λουκά Θ΄, 56). 

"Τι ωφελείται ο άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή; ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;"  (Ματθ. ΙΣΤ΄, 26), (Λουκά Θ΄, 25). 

Αλήθεια, πόση μεγάλη αξία έχει η ψυχή κατά την θεία διδασκαλία! Γι αυτό και αξίζει περισσότερη προσοχή και φροντίδα. 

 Καμία άλλη μέριμνα δεν έχει τόση σημασία, καμία άλλη προσοχή και φροντίδα δεν έχει τόση αξία. 

Με την άδεια του Αγίου Νεκταρίου, ας γράψω σε προσιτή και κατανοητή γλώσσα, όπως έγραψε ο ίδιος, μερικά αποσπάσματα από την μελέτη του "περί αθανασίας της ψυχής και περί των ιερών μνημοσύνων, περί μετανοίας και εξομολογήσεως." 

Και βέβαια η μελέτη αυτή, όπως και ολόκληρη η Αγία Γραφή, διαπνέεται από το πνεύμα της αθανασίας και της αιωνιότητας και αξίζει ολόκληρη να διαβαστεί. 

"Εν ω πάσα η κτίσις εκ του μηδενός εις το είναι προέρχεται δια μόνης της εξωτερικεύσεως της θείας βουλής δι ενός λόγου, και εν γενηθήτω παρήγαγε τον κόσμον άπαντα, μόνος ο άνθρωπος δια των χειρών του θείου δημιουργού διαπλάσσεται κατά το σώμα, και μόνος αυτός λαμβάνει ψυχήν ζώσαν πλαστουργουμένην δια του θείου εμφυσύματος, και αποβαίνει κατ΄εικόνα και ομοίωσιν του πλάσαντος αυτόν".

"Ο παντοδύναμος Θεός, ο τα πάντα εν σοφία δημιουργήσας, συνετέλεσε και συνεπλήρωσε το έργον της δημιουργίας δια της πλάσεως του ανθρώπου΄ δι αυτού συνέδεσε την άυλον και υλικήν φύσιν, όπως και η δημιουργηθείσα φύσις γνωρίση τον Θεόν και δοξάση αυτόν".  

"Ο άνθρωπος δεν είναι ύλη άψυχος και άνους, αλλά ον έμψυχον και νοερόν, δεκτικόν θείας αποκαλύψεως".  

"Ο αγαθός Θεός μυστικώς πληροφορεί τον άνθρωπον ότι έχει ψυχήν αθάνατον, ότι μετά το πέρας της παρούσης ζωής υπάρχει ετέρα ζωή." 

"Η ηθική και η πνευματική τελείωσις του ανθρώπου έχει σκοπόν, όστις κείται πέραν του τάφου."  

"Ο άνθρωπος έχει πνεύμα δεκτικόν της γνώσεως του Θεού και επομένως αθάνατον".

"Ο Χριστιανισμός κατέκτησε τα έθνη, διότι διαβεβαίωσεν εις αυτά την σωτηρία της ψυχής, την ανάστασιν και την ύπαρξιν της αιωνίου ζωής."  

"Η θρησκεία μαρτυρεί την αθανασίαν της ψυχής΄ διότι θρησκεία εστίν έμφυτος διάθεσις του ανθρώπου προς πνευματικήν επικοινωνίαν μετά του απολύτου πνεύματος του Θεού." 

"Η ψυχή έχει έμφυτον την συνείδησιν. Την έμφυτον αυτήν συνείδησιν την έλαβεν από τον Θεό."   

"Η συνείδησις είναι μαρτύριον του εν ημίν υπάρχοντος ηθικού γραπτού νόμου, ον ο Θεός ενέγραψεν εν ταις καρδίαις των ανθρώπων προς τελειοποίησιν της αθανάτου αυτών ψυχής". 

"Τον έλεγχον της συνειδήσεως ο των εθνών Απόστολος Παύλος περιγράφει δι΄ορθών συλλογισμών και αποδεικνύει ότι ο θείος ηθικός νόμος είναι γραπτός εν τη καρδία του ανθρώπου, και ότι η συνείδησις ετέθη ο αληθής των πράξεων του ανθρώπου κριτής". 

"Η συνείδησις είναι ο αδέκαστος κριτής, ο τηρητής του γραπτού νόμου, ον ο Θεός εχάραξεν  εν τη καρδία του ανθρώπου΄ έδει ο νόμος να έχει τον φρουρόν του, και αι πράξεις τον κριτήν αυτών΄ η συνύπαρξις των δύο τούτων εν τω ανθρώπω μαρτυρούσι πρώτον την ηθικήν αυτού ελευθερίαν, τον καταλογισμόν των πράξεων του, την αναφοράν αυτού προς τον νομοθέτην του, την αθανασίαν της ψυχής του".

Ο άνθρωπος ορέγεται του ειδέναι. 

"πάντ΄ανοιχτά, παντ΄άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου." Διονύσιος Σολωμός.

Μακάρια τα μάτια και τ΄αυτιά της ψυχής. 

Υπάρχει μέλλουσα και αιώνια ζωή μετά την παρούσα και πρόσκαιρη ζωή; 

Άραγε, που πηγαίνει η ψυχή μετά την αποχώρηση της από το σώμα; 

"Και φωνήσας φωνή μεγάλη ο Ιησούς είπε΄ Πάτερ, εις χείράς σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου΄ και ταύτα ειπών εξέπνευσεν." (Λουκά ΚΓ΄, 46).

Μακάρια τα μάτια που βλέπουν όσα οι άλλοι δε βλέπουν και τα αυτιά που ακούν όσα οι άλλοι δεν ακούν. 

Ω, άγιες και μακάριες, ουράνιες και αθάνατες ψυχές! 

Αιωνία η μνήμη των ηρώων, των αγίων και δικαίων.

Σοφίας Σολομώντος (Γ΄,1) το ανάγνωσμα κατά την εορτή των αγίων πάντων:  

"Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού, και ου μη άψηται αυτών βάσανος. Έδοξαν εν οφθαλμοίς αφρόνων τεθνάναι, και ελογίσθη κάκωσις η έξοδος αυτών, και η αφ΄ημών πορεία σύντριμμα΄ οι δε είσιν εν ειρήνη. Και γαρ εν όψει ανθρώπων εάν κολασθώσιν, η ελπίς αυτών αθανασίας πλήρης΄ και ολίγα  παιδευθέντες, μεγάλα ευεργετηθήσονται΄ ότι ο Θεός εδοκίμασεν αυτούς και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού..."      

"Ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων". (Ματθ. ΚΒ΄ 32, Μάρκ. ΙΒ΄, 27 ).

"Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται..." (Ιωαν. ΙΑ΄, 26). 

Η εκκλησία του Χριστού μας υπενθυμίζει συνεχώς τη σωτηρία της ψυχής και την αιώνια ζωή με τις ιερές ακολουθίες, με τα ιερά λόγια, με τους ύμνους και τα τροπάρια και με τα ιερά μυστήρια, κυρίως με το μυστήριο του Αγίου Βαπτίσματος και του Αγίου Χρίσματος και με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Την ώρα που κοινωνούμε το τίμιο και άγιο σώμα και αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο ιερεύς εύχεται στον καθένα πιστό Χριστιανό << εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον>>. 

Οίδα και σύνοιδα.   

Έγραψα λίγα λόγια για ένα τόσο σπουδαίο θέμα, για την σωτηρία και την αθανασία της ψυχής, έχοντας συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μου, γνωρίζοντας την μικρότητά μου και την αναξιότητά μου για την αιωνιότητα, την αγιότητα και την θεία μακαριότητα. 

Μαρίνα Μαθιουδάκη- Ζηδιανάκη.     

"Μία είναι η αλήθεια. Θα φύγουμε. Εδώ κάτω στη γη δε θα μείνουμε για πάντα. Στόχος μας η αιώνιος ζωή".   

"Εγώ, με την χάρι του Θεού, <<βλέπω>> ανθρώπους κεκοιμημένους να ζουν και να χαίρονται μέσα στο θείο και ανέσπερο φως. Είναι πολύ όμορφη η άλλη ζωή! "

"Να εργαζόμαστε ως αθάνατοι και να ζούμε ως ετοιμοθάνατοι.".

"Δεν πρέπει να μας τρομάζει ο θάνατος. Δεν είναι τίποτα φοβερό΄ είναι η πόρτα που μας περνάει στην αιωνιότητα".  Αποσπάσματα από το βίο και τους λόγους του Αγίου Πορφυρίου. 

"...Μηδείς φοβείσθω θάνατον΄ ηλευθέρωσε γαρ ημάς ο του Σωτήρος θάνατος΄  Που σου, θάνατε το κέντρον; που σου Άδη, το νίκος;  Ανέστη Χριστός και συ καταβέβλησαι. Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμονες. Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν Άγγελοι. Ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται. Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς επί μνήματος. Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο.  Χριστός εγερθείς εκ νεκρών, ουκέτι αποθνήσκει,  θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει. Αυτώ η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν". Απόσπασμα από τον λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου εις την αγίαν και λαμπροφόρον ημέραν της ενδόξου και σωτηριώδους Χριστού του Θεού ημών Αναστάσεως. 

"Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος". 

"Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν Λαοί΄ Πάσχα Κυρίου, Πάσχα΄εκ γαρ θανάτου προς ζωήν, και εκ γης προς ουρανόν, Χριστός ο Θεός, ημάς διεβίβασεν, επινίκιον άδοντας". 

"Δόξα τη αγία και ομοουσίω και ζωοποιώ και αδιαιρέτω Τριάδι, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν". 

"Πάτερ παντοκράτορ, και Λόγε και Πνεύμα, τρισίν ενιζομένη, εν υποστάσεσι φύσις, υπερούσιε και υπέρθεε, εις σε βεβαπτίσμεθα, και σε ευλογούμεν, εις πάντας τους αιώνας".  

 

  

      







"H εικών ουκ έστιν εικών εάν μη και τους χαρακτήρας του αρχετύπου παριστά".

 

Πως να τολμήσω να προσεγγίσω το αρχέτυπο θείο κάλλος; 

Πως  να το ζωγραφίσω;  πως να το απεικονίσω;  

Δεν είναι καθόλου ακίνδυνο να το επιχειρήσω, 

χωρίς νηστεία και  αδιάλειπτη προσευχή, 

χωρίς πεντακάθαρη καρδιά,

χωρίς αγνή και καθαρή ψυχή,

χωρίς νου φωτισμένο από θείο φως,

χωρίς αφοσίωση, συγκέντρωση και προσήλωση,

χωρίς απερίσπαστη προσοχή.

Μαρίνα.