Η ανθρώπινη ψυχή, ως η διψώσα έλαφος, επιποθεί την αιώνιον ζωή.
Πόσα και πόσα δεν έχουν ειπωθεί και γραφτεί για το ευγενές της ψυχής, για την αθάνατη ψυχή, για το αθάνατο πνεύμα, για την αιώνια ζωή !
Ας αρχίσωμεν από την παλαιά Διαθήκη, από το πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής, την Γένεσιν, όπως την περιγράφει ο θεόπνευστος και μεγάλος προφήτης Μωϋσής.
"Και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον χουν από της γης΄ και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν". (Γένεσις Β΄, 7). Παλαιά Διαθήκη.
Και όπως ενεφύσησεν ο Θεός πνοή ζωής εις το πρόσωπον του Αδάμ, έτσι και ο αναστάς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ενεφύσησεν εις τα πρόσωπα των αγίων μαθητών και αποστόλων και τους είπε΄ Λάβετε Πνεύμα Άγιον΄ (Ιωαν. Κ΄, 22). Καινή Διαθήκη.
"...Και ιδού εγώ αποστέλλω την επαγγελίαν του Πατρός μου εφ΄υμάς΄ υμείς δε καθίσατε εν τη πόλει Ιερουσαλήμ έως ου ενδύσησθε δύναμιν εξ ύψους... Και επάρας τας χείρας αυτού ευλόγησεν αυτούς. και εγένετο εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ΄αυτών και ανεφέρετο εις τον ουρανόν."(Λουκά ΚΔ΄ 49-52).
Μετά δε την ένδοξον ανάληψίν του εις ουρανούς και αφού εκάθισεν εκ δεξιών του επουρανίου Θεού Πατρός, όπου ην το πρότερον, κατέπεμψεν αυτοίς, εν είδει πυρίνων γλωσσών, τον ένα της Αγίας Τριάδος, τον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον, το Πνεύμα της Αληθείας, το ομοούσιον, το ομότιμον και σύνθρονον τω Πατρί και τω Υιώ, το ζωοποιούν, το διαιρούν τα χαρίσματα, το καθοδηγούν εις πάσαν την σωτηριώδη αλήθειαν, το φωτίζον και σοφίζον, το διδάσκον και το αγιάζον τας ψυχάς αυτών. (Πράξεις, κεφ. Β΄).
<<Εγώ δώσω υμίν στόμα και σοφίαν.>> είπεν ο Κύριος.
Κύριε, δώσε μου δύναμη και σοφία, ευχέρεια λόγου και ευγλωττία.
Και μετέδωσε στις ψυχές τους νέα, θεία και αγία, ουράνια και αιώνια ζωή.
"Ο Θεός απεκάλυψε στον άνθρωπο την ευγενή του καταγωγή και του εγνώρισε και την αθανασία της ψυχής του. Η σοφία του Θεού σοφίζει τον άνθρωπο και και τον αναδεικνύει κατά χάριν θεόν επί της γης, κατά το ειρημένον εις τας γραφάς , << εγώ είπα΄ θεοί έστε και υιοί Υψίστου πάντες>>. Μικρός ο άνθρωπος στο σώμα, αλλά μέγας στην ψυχή. Ο μικρός άνθρωπος εν τοις έργοις αυτού δημιουργεί, εν δε τοις επιτηδεύμασιν αυτού μεγαλουργεί." ( Άγιος Νεκτάριος, περί αθανασίας της ψυχής).
Ψυχή τε και σώματι η ανθρώπινη υπόστασις.
Γήινο και θνητό το σώμα, ουράνια και αθάνατη η ψυχή.
Η σαρκική γέννηση δίδει φθαρτή και πρόσκαιρη ζωή,
η πνευματική αναγέννηση δίδει αθάνατη και αιώνια ζωή.
Περί της άυλης πνευματικής φύσης του ανθρώπου, περί της αθανασίας της ψυχής και της αιώνιας ζωής ομιλούν οι σοφοί και οι άγιοι κάθε εποχής.
<<Τι λοιπόν, είναι η ψυχή; είναι δυνατόν με κάποια λόγια να περιγραφεί η φύση της, ώστε να μπορούμε με τον λεκτικό ορισμό ν΄αντιληφθούμε τι είναι;>> ρώτησε ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης την αδελφή του Αγία Μακρίνα στον υπέροχο διάλογο τους "περί ψυχής και αναστάσεως."
Και η Αγία Μακρίνα απάντησε: << Η ψυχή είναι κτιστή ουσία, είναι ουσία ζώσα, νοερά, μεταδίδουσα αφ΄εαυτής εις το οργανικόν και αισθητικόν σώμα δύναμιν ζωτικήν και αντιληπτικήν των αισθητών, έως ότου ο δεκτικός τούτων σωματικός οργανισμός συγκρατείται>>.
Η σωτηρία της ψυχής είναι το παν.
Η Αγία Γραφή διαπνέεται από το πνεύμα της σωτηρίας της ψυχής και της αιώνιας ζωής.
"Περί της σωτηρίας των ψυχών εξεζήτησαν και εξηρεύνησαν προφήται οι περί της υμάς χάριτος προφητεύσαντες..." (Α΄Πέτρου, 10).
"Χαίρε, ψυχής της εμής σωτηρία." Χαίρε, της ψυχής μου σωτηρία.
"Ευλογημένη Συ εν γυναιξί, ότι Σωτήρα έτεκες των ψυχών ημών."
"Χαίρε, κλίμαξ επουράνιε, δι ης κατέβη ο Θεός΄ χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν", ακούμε με χαρμοσύνη, αγαλλίαση και ευφροσύνη εις τους χαιρετισμούς προς την αειμακάριστο, υπερευλογημένη και αειπάρθενο Θεοτόκο Υπεραγία.
Λέγει ο προαιώνιος και αιώνιος, ο ενανθρωπήσας Λόγος του Πατρός, ο συνάναρχος Λόγος και μονογενής Υιός του Θεού και Θεός, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο Θεάνθρωπος και φιλάνθρωπος Σωτήρας και Λυτρωτής, ο πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν, ο δους εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων, ο σταυρωθείς υπέρ ημών των αμαρτωλών, ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου, ο Αναμάρτητος και Άγιος, ο Αληθινός και Αθάνατος:"Αμήν αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εις εμέ έχει ζωήν αιώνιον." (Ιωαν. ΣΤ΄, 47)."Εγώ είμι ο ποιμήν ο καλός΄ ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων...(Ιωαν.Ι΄ 11).
"Δια τούτο ο Πατήρ με αγαπά, ότι εγώ τίθημι την ψυχήν μου, ίνα πάλιν λάβω αυτήν." (Ιωαν. Ι΄, 17).
"Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ΄έχη ζωήν αιώνιον". (Ιωαν. Γ΄, 16).
"Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον και εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα."(Ιωαν. ΣΤ΄, 54).
"Ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε ψυχάς ανθρώπων απωλέσαι, αλλά σώσαι." (Λουκά Θ΄, 56).
"Τι ωφελείται ο άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή; ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;" (Ματθ. ΙΣΤ΄, 26), (Λουκά Θ΄, 25).
Αλήθεια, πόση μεγάλη αξία έχει η ψυχή κατά την θεία διδασκαλία! Γι αυτό και αξίζει περισσότερη προσοχή και φροντίδα.
Καμία άλλη μέριμνα δεν έχει τόση σημασία, καμία άλλη προσοχή και φροντίδα δεν έχει τόση αξία.
Και όπως η ξηρά και ακαλλιέργητη- χέρσα γη είναι γεμάτη από αγριόκλαδα και αγκάθια και δεν καρποφορεί, έτσι και η ανθρώπινη ψυχή που δεν απολαμβάνει θεία διδασκαλία και πνευματική τροφή.
"Επουράνιε γεωργέ, Χριστέ ο Θεός, την χερσωθείσαν μου ψυχήν, καρποφόρον ανάδειξον και ελέησόν με." (Πεντηκοστάριον).
"Και όπως η γη, όταν δεν ποτισθή από την βροχήν, όσον σπόρο και εάν ρίψη κανείς εις αυτήν, δεν είναι δυνατόν να δώση σίτον, έτσι και η ψυχή, εάν δεν φωτισθή προηγουμένως από τας Αγίας Γραφάς, δεν είναι δυνατόν να παρουσιάση κάποιον καρπόν αρετής, έστω και αν χίλια λόγια σπείρει κανείς εις αυτήν.
Θα επεθύμουν να εύρω κάποιο σημείον πολύ υψηλόν, από το οποίον να ημπορώ να διακρίνω όλα τα γένη των ανθρώπων΄ θα ήθελα δε να έχω και τόσον βροντερά φωνήν, ώστε να φθάνη εις του κόσμου τα πέρατα, και να μπορεί να ακουσθή από όλους τους κατοίκους της γης, δια να σταθώ εκεί επάνω και να φωνάξω και να διακηρύξω εκείνον το οποίον είπε και ο Προφήτης Δαβίδ΄ Υιοί ανθρώπων, έως πότε βαρυκάρδιοι ; έως πότε σκληροκάρδιοι; έως πότε άπιστοι; (Ψαλμός δ΄,3).
Δεν είναι δηλαδή ακατανόητον, όταν μεν πρόκειται δια το σώμα, εάν συμβή να το καταλάβη κάποια ασθένεια, και τους ιατρούς να καλούμεν και χρήματα να εξοδεύωμε, και τίποτε να μη παραλείπωμεν να πράξωμεν, έως ότου αποδιώξωμεν την ασθένειαν από επάνω μας, δια δεν την ψυχήν, η οποία καθημερινώς τραυματίζεται, κρημνίζεται εις την αμαρτίαν και με κάθε τρόπον οδηγείται εις την απώλειαν, να μη λέγωμεν ούτε λέξιν;
Και ο,τι είναι δια τα σώματα η φλεγμονή, το ίδιον είναι δια την ψυχήν η αλαζονεία.
Και όπως όταν πρόκειται δια το σώμα, εκείνοι οι οποίοι αδιαφόρησαν δια τας μικράς πληγάς, έγιναν αιτία να επέλθη εις το σώμα ο πυρετός και η γάγγραινα και ο θάνατος, έτσι, όταν πρόκειται δια τας ψυχάς, εκείνοι οι οποίοι αδιαφορούν δια τα μικρά αμαρτήματα, φέρνουν κατόπιν τα μεγαλύτερα.
Δια τούτο ο Θεός μας έδωσε το σώμα πλασμένον από την γην, δια να το αναβιβάσωμεν και αυτό εις τον ουρανόν, και όχι δια του σώματος να κατακρημνίσωμεν και την ψυχήν εις την γην.
Τι παράξενον πράγμα αλήθεια! Όλοι παρακολουθούν με το στόμα ανοικτόν τα μάταια ζητήματα της παρούσης ζωής, δια τα μέλλοντα όμως και τα αιώνια ούτε σκέψις περνά από τον νούν των΄ και δια μεν τας σωματικάς απολαύσεις και την υλικήν τροφήν όλοι βιάζονται διαρκώς΄ τας ψυχάς των όμως τας αφήνουν να λειώνουν από πνευματικήν πείνα.
Τίποτε δεν είναι ικανόν να διορθώση την ψυχήν και να την καθιστά διαρκώς καλυτέραν, όσον η αγαθή ελπίς δια τα ουράνια αγαθά. Δι΄αυτό επλάσθη από τον Θεόν αθάνατος η ψυχή μας, αλλά και το σώμα θα γίνη αθάνατον, δια να απολαύσωμεν τα ατελεύητητα αγαθά του ουρανού." (Μικρά αποσπάσματα από το λόγο "περί ψυχής" του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου).
Με την άδεια του Αγίου Νεκταρίου, ας γράψω σε προσιτή και κατανοητή γλώσσα, όπως έγραψε ο ίδιος, μερικά αποσπάσματα από την μελέτη του "περί αθανασίας της ψυχής και περί των ιερών μνημοσύνων, περί μετανοίας και εξομολογήσεως."
Και βέβαια η μελέτη αυτή, όπως και ολόκληρη η Αγία Γραφή, διαπνέεται από το πνεύμα της αθανασίας, της σωτηρίας της ψυχής, της θείας μακαριότητας και αιωνιότητας, γι αυτό και αξίζει ολόκληρη να διαβαστεί.
"Εν ω πάσα η κτίσις εκ του μηδενός εις το είναι προέρχεται δια μόνης της εξωτερικεύσεως της θείας βουλής δι ενός λόγου, και εν γενηθήτω παρήγαγε τον κόσμον άπαντα, μόνος ο άνθρωπος δια των χειρών του θείου δημιουργού διαπλάσσεται κατά το σώμα, και μόνος αυτός λαμβάνει ψυχήν ζώσαν πλαστουργουμένην δια του θείου εμφυσύματος, και αποβαίνει κατ΄εικόνα και ομοίωσιν του πλάσαντος αυτόν".
"Ο παντοδύναμος Θεός, ο τα πάντα εν σοφία δημιουργήσας, συνετέλεσε και συνεπλήρωσε το έργον της δημιουργίας δια της πλάσεως του ανθρώπου΄ δι αυτού συνέδεσε την άυλον και υλικήν φύσιν, όπως και η δημιουργηθείσα φύσις γνωρίση τον Θεόν και δοξάση αυτόν".
"Ο άνθρωπος δεν είναι ύλη άψυχος και άνους, αλλά ον έμψυχον και νοερόν, δεκτικόν θείας αποκαλύψεως".
"Ο αγαθός Θεός μυστικώς πληροφορεί τον άνθρωπον ότι έχει ψυχήν αθάνατον, ότι μετά το πέρας της παρούσης ζωής υπάρχει ετέρα ζωή."
"Η ηθική και η πνευματική τελείωσις του ανθρώπου έχει σκοπόν, όστις κείται πέραν του τάφου."
"Ο άνθρωπος έχει πνεύμα δεκτικόν της γνώσεως του Θεού και επομένως αθάνατον".
"Ο Χριστιανισμός κατέκτησε τα έθνη, διότι διαβεβαίωσεν εις αυτά την σωτηρία της ψυχής, την ανάστασιν και την ύπαρξιν της μέλλουσας και αιωνίου ζωής."
"Η θρησκεία μαρτυρεί την αθανασίαν της ψυχής΄ διότι θρησκεία εστίν έμφυτος διάθεσις του ανθρώπου προς πνευματικήν επικοινωνίαν μετά του απολύτου πνεύματος του Θεού."
"Η ψυχή έχει έμφυτον την συνείδησιν. Την έμφυτον αυτήν συνείδησιν την έλαβεν από τον Θεό."
"Η συνείδησις είναι μαρτύριον του εν ημίν υπάρχοντος ηθικού γραπτού νόμου, ον ο Θεός ενέγραψεν εν ταις καρδίαις των ανθρώπων προς τελειοποίησιν της αθανάτου αυτών ψυχής".
"Τον έλεγχον της συνειδήσεως ο των εθνών Απόστολος Παύλος περιγράφει δι΄ορθών συλλογισμών και αποδεικνύει ότι ο θείος ηθικός νόμος είναι γραπτός εν τη καρδία του ανθρώπου, και ότι η συνείδησις ετέθη ο αληθής των πράξεων του ανθρώπου κριτής".
"Η συνείδησις είναι ο αδέκαστος κριτής, ο τηρητής του γραπτού νόμου, ον ο Θεός εχάραξεν εν τη καρδία του ανθρώπου΄ έδει ο νόμος να έχει τον φρουρόν του, και αι πράξεις τον κριτήν αυτών΄ η συνύπαρξις των δύο τούτων εν τω ανθρώπω μαρτυρούσι πρώτον την ηθικήν αυτού ελευθερίαν, τον καταλογισμόν των πράξεων του, την αναφοράν αυτού προς τον νομοθέτην του, την αθανασίαν της ψυχής του".
Ο άνθρωπος ορέγεται του ειδέναι, του γνώθι σαυτόν και του συνειδέναι.
"πάντ΄ανοιχτά, παντ΄άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου." Διονύσιος Σολωμός.
Μακάρια τα μάτια και τ΄αυτιά της ψυχής.
Υπάρχει μέλλουσα και αιώνια ζωή μετά την παρούσα και πρόσκαιρη ζωή;
Άραγε, που πηγαίνει η ψυχή μετά την αποχώρηση της από το σώμα;
"Και φωνήσας φωνή μεγάλη ο Ιησούς είπε΄ Πάτερ, εις χείράς σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου΄ και ταύτα ειπών εξέπνευσεν." (Λουκά ΚΓ΄, 46).
Μακάρια τα μάτια που βλέπουν όσα οι άλλοι δε βλέπουν και τα αυτιά που ακούν όσα οι άλλοι δεν ακούν.
"Και μη φοβηθήτε από των αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι΄..." (Ματθ. Ι΄, 28).
Ω, άγιες και μακάριες, ουράνιες και αθάνατες ψυχές!
Αιωνία η μνήμη των ηρώων, των οσίων και μαρτύρων, των αγίων και δικαίων.
Σοφίας Σολομώντος (Γ΄,1) το ανάγνωσμα κατά την εορτή των αγίων πάντων:
"Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού, και ου μη άψηται αυτών βάσανος. Έδοξαν εν οφθαλμοίς αφρόνων τεθνάναι, και ελογίσθη κάκωσις η έξοδος αυτών, και η αφ΄ημών πορεία σύντριμμα΄ οι δε είσιν εν ειρήνη. Και γαρ εν όψει ανθρώπων εάν κολασθώσιν, η ελπίς αυτών αθανασίας πλήρης΄ και ολίγα παιδευθέντες, μεγάλα ευεργετηθήσονται΄ ότι ο Θεός εδοκίμασεν αυτούς και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού..."
"Ουκ έστιν ο Θεός Θεός νεκρών, αλλά ζώντων". (Ματθ. ΚΒ΄ 32, Μάρκ. ΙΒ΄, 27 ).
"Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται..." (Ιωαν. ΙΑ΄, 26).
Η εκκλησία του Χριστού μας υπενθυμίζει συνεχώς τη σωτηρία της ψυχής και την αιώνια ζωή με τις ιερουργίες, με τις ιερές ακολουθίες και τις ιερές τελετές, με τη θεία λειτουργία και δοξολογία, με το ιερό ευαγγέλιο, με τις προσευχές, με τις άγιες γραφές, με τα ιερά λόγια και τις ευχές, με τα ιερά αναγνώσματα, με το ιερό σύμβολο της πίστεως, με τα τροπάρια και τους ύμνους και με τα ιερά μυστήρια, κυρίως με το μυστήριο του Αγίου Βαπτίσματος και Αγίου Χρίσματος, με το μυστήριο της μετάνοιας- εξομολόγησης, με το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας, της Θείας Μετάληψις και Ευχαριστίας. Την ώρα που μετά σεβασμού και ευλάβειας, μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσερχόμαστε στα άχραντα μυστήρια και κοινωνούμε το θείο και άγιο και τίμιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο ιερεύς εύχεται στον καθένα πιστό Χριστιανό << εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον>>.
Μακάριοι οι καλόπιστοι και οι καλοπροαίρετοι, οι καθαροί στη συνείδηση και στην καρδιά.
Οίδα και σύνοιδα.
Κύριε, Συ πάντα οίδας.
Έγραψα λίγα λόγια για ένα τόσο σπουδαίο και ανεξάντλητο θέμα, συλλέγοντας λίγα απανθίσματα από την Αγία Γραφή και από ιερά συγγράμματα για τη σωτηρία και την αθανασία της ψυχής, έχοντας συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μου, γνωρίζοντας τη μικρότητά μου και την αναξιότητά μου για την αγιότητα, την αιωνιότητα και θεία μακαριότητα.
"Κριτού καθεζομένου, και Αγγέλων εστώτων, σάλπιγγος ηχούσης, και φλογός καιομένης, τι ποιήσεις ψυχή μου, απαγομένη εις κρίσιν; τότε γαρ τα δεινά σοι παρίστανται, τα κρυπτά σου ελέγχονται εγκληματα΄ διο προ τέλους βόησον τω Κριτή. Ο Θεός ιλάσθητί μοι και σώσόν με." Πεντηκοστάριον.
Μαρίνα Μαθιουδάκη- Ζηδιανάκη.
"Μία είναι η αλήθεια. Θα φύγουμε. Εδώ κάτω στη γη δε θα μείνουμε για πάντα. Στόχος μας η αιώνιος ζωή".
"Εγώ, με την χάρη του Θεού, <<βλέπω>> ανθρώπους κεκοιμημένους να ζουν και να χαίρονται μέσα στο θείο και ανέσπερο φως. Είναι πολύ όμορφη η άλλη ζωή! "
"Να εργαζόμαστε ως αθάνατοι και να ζούμε ως ετοιμοθάνατοι.".
"Δεν πρέπει να μας τρομάζει ο θάνατος. Δεν είναι τίποτα φοβερό΄ είναι η πόρτα που μας περνάει στην αιωνιότητα". (Αποσπάσματα από το βίο και τους λόγους του Αγίου Πορφυρίου).
"...Μηδείς φοβείσθω θάνατον΄ ηλευθέρωσε γαρ ημάς ο του Σωτήρος θάνατος΄ Που σου, θάνατε το κέντρον; που σου Άδη, το νίκος; Ανέστη Χριστός και συ καταβέβλησαι. Ανέστη Χριστός, και πεπτώκασι δαίμονες. Ανέστη Χριστός, και χαίρουσιν Άγγελοι. Ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται. Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς επί μνήματος. Χριστός γαρ εγερθείς εκ νεκρών απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο. Χριστός εγερθείς εκ νεκρών, ουκέτι αποθνήσκει, θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει. Αυτώ η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν". (Απόσπασμα από τον λόγο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου εις την αγίαν και λαμπροφόρον ημέραν της ενδόξου και σωτηριώδους Χριστού του Θεού ημών Αναστάσεως).
"...Και ότε είδον αυτόν, έπεσα προς τους πόδας αυτού ως νεκρός, και έθηκε την δεξιάν αυτού χείρα επ΄εμέ λέγων΄ μη φοβού΄ εγώ είμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζων, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζων είμι εις τους αιώνας των αιώνων, και έχω τας κλεις του θανάτου και του άδου". (Αποκάλυψις Ιωάννου , κεφ. Α΄, 17,18).
"Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος".
"Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν Λαοί΄ Πάσχα Κυρίου, Πάσχα΄εκ γαρ θανάτου προς ζωήν, και εκ γης προς ουρανόν, Χριστός ο Θεός, ημάς διεβίβασεν, επινίκιον άδοντας".
"Πάτερ παντοκράτορ, και Λόγε και Πνεύμα, τρισίν ενιζομένη, εν υποστάσεσι φύσις, υπερούσιε και υπέρθεε, εις σε βεβαπτίσμεθα, και σε ευλογούμεν, εις πάντας τους αιώνας".
"Δόξα τη αγία και ομοουσίω και ζωοποιώ και και αδιαιρέτω Τριάδι, πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν".
Αναρτήσεις
