Πίστη και επιστήμη.

"Ο Κύριος πριν θεραπεύσει τους δύο τυφλούς, οι οποίοι τον παρακαλούσαν, τους ρώτησε΄ πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποιήσαι; λέγουσιν Αυτώ΄ Ναι, Κύριε. Τότε ήψατο των οφθαλμών αυτών λέγων΄ κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν΄ και ανεώχθησαν αυτών οι οφθαλμοί. (Ματθ. Θ΄28-30). 

Κάθε φορά πριν θεραπεύσει κάποιον ο Χριστός ρωτούσε τον άνθρωπο αν πιστεύει. Και μόνο αν εκείνος πίστευε, έκανε το θαύμα.

Το Ευαγγέλιο λέει ότι στην ιδιαίτερη πατρίδα του στην Ναζαρέτ, ο Χριστός δεν μπορούσε να κάνει θαύματα, γιατί οι κάτοικοι εκεί τον γνώριζαν από μικρό παιδί και δεν τον πίστευαν. ( και ουκ εποίησεν εκεί δυνάμεις πολλάς δια την απιστίαν αυτών).

Και απορούσε δια την απιστίαν αυτών΄ ο δε είπεν αυτοίς: "ουκ έστι προφήτης άτιμος ει μη εν τη πατρίδι αυτού και εν τη οικία αυτού. (Ματθ. ΙΓ΄, 57,58).

Βλέπετε λοιπόν ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να λάβει κανείς την χάρη και να απαλλαχθεί από την ασθένεια ήταν η πίστη. Γιατί; Γιατί κάθε φορά που γίνεται θαύμα ενεργεί το Άγιο Πνεύμα και το να λάβει κανείς το Άγιο Πνεύμα χρειάζεται καρδιά ανοιχτή και ανοιχτή την κάνει η πίστη. 

Όπως για τη λήψη των ραδιοκυμάτων χρειάζεται οπωσδήποτε η κεραία, το ίδιο και για τη λήψη της θείας χάριτος χρειάζεται προσευχή, καθαρή και γεμάτη πίστη καρδιά. Τότε το Άγιο Πνεύμα μιλάει στον άνθρωπο και τελείται μεγάλο μυστήριο.

Πως γίνεται αυτή η επικοινωνία; Αν από την πλευρά του ανθρώπου δεν υπάρχει θέληση και ικανότητα να δεχθεί το Άγιο Πνεύμα, τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Σε κανέναν ο Κύριος δεν επιβάλλει την θεία χάρη Του. Ο Κύριος ζητάει την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη και μόνο τότε δίνει τη θεία χάρη του, όταν η καρδιά του ανθρώπου, με την πίστη, ανοίγεται μπροστά του. Αυτό το πράγμα είναι μυστήριο΄ αυτό γινόταν κάθε φορά που ο Χριστός έκανε θαύματα. 

Μιά φορά ο Χριστός περπατούσε μέσα στο πλήθος και Τον ακολουθούσε μιά γυναίκα που δώδεκα χρόνια υπέφερε από αιμορραγία. Στην καρδιά της αυτή έλεγε΄ Εάν μόνον άψωμαι του ιματίου Αυτού, σωθήσομαι. (Ματθ. Θ΄21). Χωρίς να πεί τίποτα αλλά με καρδιά ανοιχτή στον Θεό, άγγιξε την άκρη του ενδύματός Του. Και αμέσως σταμάτησε ο Χριστός και ρώτησε΄ Τις μου ήψατο των ιματίων; κατάπληκτοι οι μαθητές Του είπαν΄ όχλοι συνέχουσί σε και αποθλίβουσι, και λέγεις τις ο αψάμενός μου;  ήψατό μου τις ΄ εγώ γαρ έγνων δύναμιν εξελθούσαν απ΄εμού, τους απάντησε ο Χριστός.

Βλέπετε ο Κύριος αισθάνθηκε πως βγήκε απ΄Αυτόν δύναμη. Και αυτό γινόταν κάθε φορά που ο Χριστός έκανε θαύματα. Αυτή η θεία δύναμη θεράπευε τους ανθρώπους. Όταν έγινε καλά αυτή η γυναίκα, ο Κύριος είπε΄ θάρσει, θύγατερ, η πίστις σου σέσωκέ σε. (Λουκά 8, 48).
"Ω γύναι, μεγάλη σου η πίστις! γενηθήτω σοι ως θέλεις, απεκρίθη ο Κύριος εις την Χαναναία΄ και ιάθη η θυγάτηρ αυτής από της ώρας εκείνης. (Ματθ.ΙΕ΄, 28).

"Κύριε, ουκ ειμί ικανός ίνα μου υπό την στέγην εισέλθης΄ αλλά μόνον ειπέ λόγω, και ιαθήσεται ο παις μου" είπεν ο εκατόνταρχος εις την Ιησού Χριστό΄ και θαύμασε ο Χριστός την απάντηση του και είπε στους άλλους΄ ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον. Επειδή πίστευε ο εκατόνταρχος χάρισε ο Χριστός υγεία στον δούλο του. Τόσο μεγάλη είναι η σημασία της πίστεως.

Ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται, ο δε απιστήσας κατακριθήσεται (Μαρκ. 16, 16). 

Και τι είναι πίστη; Έστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων. (επιστολή Παύλου προς Εβραίους, 11, 1).
Η πίστη λοιπόν είναι η βεβαιότητα ότι πράγματι υπάρχουν αυτά που δεν βλέπουμε. Είναι η <ελπιζομένων υπόστασις>, η πεποίθηση, η βεβαιότητα δηλαδή ότι θα γίνουν πραγματικότητα αυτά που ελπίζουμε, αυτά που προσδοκούμε. 

Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέγει ότι τα πνευματικά μυστήρια τα οποία είναι πάνω από την γνώση και τα οποία δεν αντιλαμβάνονται ούτε οι δικές μας αισθήσεις, ούτε η γνωστική δύναμη της διάνοιας, ο Θεός μας έδωσε την πίστη.
 Ένα παράδειγμα της δυνατής και ακλόνητης πίστης είναι και ο πολύαθλος Ιώβ. 

Εκτός από τον κόσμο που υπόκειται στις δικές μας πέντε αισθήσεις και το ορατό αυτό σύμπαν, υπάρχει απέραντος αόρατος κόσμος, που είναι πολύ πιό μεγάλος. Και τον κόσμο αυτό δεν μπορούμε να τον προσεγγίσουμε με τις πέντε αισθήσεις, ούτε με τα μηχανικά οπτικά μέσα και τα τηλεσκόπια.  Άν  όμως είναι  απρόσιτος στις σωματικές μας αισθήσεις, μπορούμε να λέμε ότι αυτός δεν υπάρχει; Μπορούμε όλο τον κόσμο  να τον  περιορίσουμε μόνο σ΄αυτό που βλέπουν τα μάτια μας;

Ας μην αφήσουμε τον εαυτό μας να αμφιβάλλει για την ύπαρξη του πνευματικού κόσμου και με όλη την καρδιά να πιστεύουμε ότι πάνω απ΄όλο τον κόσμο, ορατό και αόρατο, είναι ο Κύριος και Θεός, ο Κτίστης και Ποιητής, ο Δημιουργός και Προνοητής, ο Παντοκράτωρ και Κυβερνήτης των πάντων. 

Μερικοί άθεοι επιστήμονες περιφρονούν την θρησκεία. Λένε πως δεν πρέπει να συζητάμε για κάτι που δεν μπορούμε να ερευνήσουμε και ότι ανόητοι είναι αυτοί που μιλάνε για άλλη ζωή και για άλλον αόρατο κόσμο. 

Εφόσον όμως αρνούνται την πίστη, μπορούν να πουν ότι στην επιστήμη, με την οποία ερευνούν και εξετάζουν την φύση και τον ορατό αυτό κόσμο, προχωρούν χωρίς πίστη; μπορούν να πουν ότι η πίστη αφορά μόνο του θρησκευόμενους;  Όχι, δεν μπορούν να πουν αυτό, γιατί και στην επιστήμη, στην λογική εξέταση των πραγμάτων του κόσμου, αναπόφευκτα επιτρέπουν την πίστη. Έχουν δική τους πίστη, όχι θρησκευτική, αλλά είναι πίστη, γιατί πιστεύουν πολλά που πρακτικά δεν μπορούν να τα αποδείξουν. Και πάντα, σε όλες τις περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας, σημαντική θέση στην επιστήμη είχε η επιστημονική πίστη.

Μέχρι πρόσφατα κανείς από τους επιστήμονες δεν μπορούσε να φανταστεί ότι τα άτομα, τα οποία απαρτίζουν την ύλη, μπορούν να διαμεριστούν σε πιο μικρά στοιχεία. Υπήρχε μια καθολική πίστη σε όλο τον επιστημονικό κόσμο ότι το άτομο είναι ένα ακατάτμητο στοιχείο. Όμως η επιστημονική πίστη τους  ξεγελάστηκε πριν 40-50 χρόνια, επειδή η ανακάλυψη της ραδιενέργειας έδειξε σε όλους ότι τα άτομα διασπώνται. Τέτοια ναυάγια της επιστημονικής θεωρίας και πίστεως υπήρχαν πολλά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μετά όταν αποδείχθηκε ότι τα άτομα διαμερίζονται, εμφανίστηκε η πίστη στα ηλεκτρόνια, τα οποία θεωρήθηκαν τώρα η μικρότερη αδιάσπαστη ποσότητα ύλης. 

Τώρα όλος ο επιστημονικός κόσμος πιστεύει στο ηλεκτρόνιο. 

Θέλω όμως να ρωτήσω΄ έχει δει κανείς απ΄αυτούς το ηλεκτρόνιο; Όχι κανείς. Μήπως κανείς το ψηλάφησε; πάλι, κανείς. Κάποιος το ζύγισε; Όχι. Τότε γιατί το πιστεύουν; Μου απαντούν΄ το πιστεύουμε γιατί βλέπουμε τις εκδηλώσεις του. Συμφωνώ γιατί ξέρω την αξία της γνώσης του αοράτου από τις εκδηλώσεις του. Αν εσείς πιστεύετε στο ηλεκτρόνιο χωρίς να το βλέπετε, τότε με ποιό δικαίωμα λέτε ότι η πίστη μας στον Θεό, που και κανείς δεν Τον είδε, είναι παράλογη; 

Θα σας πω ότι και εμείς γνωρίζουμε τον Θεό από τις ενέργειές Του. Από τις εκδηλώσεις της δύναμής Του. Από το πως Αυτός ενεργεί στην καρδιά μας, από την θεία χάρη που αισθανόμαστε. Μόνο με την ταπείνωση και την προσευχή, την καθαρή καρδιά και την πίστη μπορεί να δει κανείς τον Θεό".

Λόγοι και ομιλίες του Αγίου Λουκά, αναργύρου ιατρού, αρχιεπισκόπου Κριμαίας.

"Η συνύπαρξη Θρησκείας  και Επιστήμης είναι συμφιλιωτική και δημιουργική. Δεν υφίσταται σύγκρουση και αντιπαράθεση. Η επιστήμη χρησιμοποιώντας την παρατήρηση και το πείραμα προχωρεί σε μια διαδικασία κατανόησης των συστατικών, αλληλεπιδράσεων και της δομής της οργανικής και ανόργανης ύλης στο μέτρο του εκάστοτε εφικτού.
Η Θρησκεία αποκαλύπτει τα μυστήρια του Θεού ( τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού) και συντελεί να φθάσει ο Άνθρωπος στη θέωση. Η επιστήμη ερευνά τα κτίσματα του κόσμου τούτου, η Θρησκεία κάμνει λόγο για τον Κτίστη. Η επιστήμη ερευνά το πως του κόσμου. Η Θρησκεία το ποιός και το γιατί. Η επιστήμη παρατηρεί με μεθοδολογία την σύνθεση και την μεταβολή του σύμπαντος. Η Θρησκεία αγιάζει τον κόσμο δια της Θείας χάριτος. Η πίστη συνοδοιπορεί με την επιστήμη. Όσο δε βαθύτερα ερευνά ο αληθινός  επιστήμονας το μυστήριο της ζωής και του σύμπαντος κόσμου, τα γονίδια και τα σωματίδια, τα μικρά και τα μεγάλα, τα ορατά και τα αόρατα τόσο περισσότερο διαπιστώνει την δική του μικρότητα από την μια πλευρά και την παρουσία και μεγαλωσύνη του Θεού από την άλλη.
Ο αληθινός επιστήμονας αναγνωρίζει πράγματι την ύπαρξη της Θείας δυνάμεως και πανσοφίας, της Θείας αγαθότητος και προνοίας για τον κόσμο και τον άνθρωπο.
Ως εμεγαλύνθη τα Έργα Σου, Κύριε, τα πάντα εν σοφία εποίησας.
Το μόνο, που επισημαίνει η χριστιανική σκέψη, είναι οι κίνδυνοι που κρύβονται πίσω από μερικά επιστημονικά πειράματα και επιτεύγματα όταν υπεισέρχεται το στοιχείο της άλογης εκμετάλλευσης σε βάρος άλλου ανθρώπου ή της απληστίας, ή της φιλαργυρίας, ή της κακής χρήσεως της κτίσεως.
"Και έθεσε ο Θεός τον άνθρωπο στον Παράδεισο, λέγοντας του: Εργάζεσθαι αυτόν και φυλάσσειν". (Γεν.β΄.15 ).
Όπως και άλλοτε, έτσι και σήμερα, υπάρχουν στον επιστημονικό χώρο πολλοί πιστοί και ευλαβείς χριστιανοί θεράποντες της επιστήμης, οι οποίοι ομολογούν ότι η πίστη έγινε η πέτρα, στην οποία στηρίχθηκαν, για να επιτελέσουν το επιστημονικό τους έργο και ιερό καθήκον.
Ο Άγιος Παντελεήμων και ανάργυρος ιατρός αυτό μας δείχνει με την εορτή της μνήμης του.
Απόσπασμα από τον λόγο του σεβαστού και αξιότιμου αρχιμανδρίτου και ιεροκήρυκος του καθεδρικού Ναού Αθηνών  Χρυσοστόμου Παπαθανασίου.

Νέον άγιον, του Παρακλήτου,
σε ανέδειξεν, Λουκάν η χάρις,
εν καιροίς διωγμών τε και θλίψεων΄
νόσους μεν ως ιατρός εθεράπευσας,
και τας ψυχάς ως ποιμήν καθοδήγησας΄
πάτερ τίμιε, εγγάμων τύπος και μοναστών,
πρέσβευε σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Απολυτίκιον, ήχος γ΄. Θείας Πίστεως.

                                                    Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός.
                                 Από το βιβλίο "Λόγοι και ομιλίες  του Αγίου Λουκά Κριμαίας".